ప్రపంచ అటవీ స్థితి, జీవ వైవిధ్యం మరియు ఆదివాసీ ప్రజలు

ప్రపంచ భూ వాతావరణంలో అటవీ జీవ వైవిధ్యం, అటవీ ప్రాంతాలలో నివచించే అన్నీ జీవ రూపాలు కూడా పర్యావరణ పరిరక్షణలో కీలక పాత్రను వహిస్తాయి. అటవీ జీవ వైవిధ్యాన్ని పర్యావరణ వ్యవస్థ, ప్రకృతి దృశ్యం, జాతులు, జనాభా మరియు జన్యువులతో సహా వివిధ స్థాయిలలో పరిగణించవచ్చు. జీవ వైవిధ్యం అనేది కేవలం చెట్లతో మాత్రమే కాకుండా, అటవీ ప్రాంతాలలో నివసించే మొక్కలు, జంతువులు, సూక్ష్మజీవుల మరియు వాటికి సంబంధించిన జన్యు వైవిధ్యం యొక్క సమూహాము. ఈ జీవ వైవిధ్యం లోని సంక్లిష్టత జీవులు, భూ వాతావరణంలో నిరంతరం మారుతున్న పర్యావరణ పరిస్థితులకు అనుగుణంగా వాటి సంక్లిష్ట పరస్పర రూపాలను మార్చుకుంటూ పర్యావరణ వ్యవస్థలో వాటీ జీవన చర్య విధులను నిర్వహస్తుంటాయి.

అటవీ ప్రాంతంలో స్థితి మరియు పోకడలు

అటవీ పర్యావరణ వ్యవస్థలు ప్రపంచ జీవవైవిధ్యంలో కీలకమైన భాగం, ఎందుకంటే అనేక అడవులు ఇతర పర్యావరణ వ్యవస్థల కంటే ఎక్కువ జీవవైవిధ్యంగా ఉన్నాయి. ప్రపంచ భూభాగంలో 31 శాతం అడవులు ఉన్నాయి. ప్రపంచ మొత్తం అటవీ ప్రాంతం 4.06 బిలియన్ హెక్టార్లు, లేదా వ్యక్తికి సుమారు 5000 మీ2 (లేదా 50 x 100 మీ) మేరా విస్తరించి ఉంది, కానీ ప్రపంచవ్యాప్తంగా అడవులు సమానంగా పంపిణీ చేయబడవు. సుమారు సగం అటవీ ప్రాంతం సాపేక్షంగా చెక్కుచెదరకుండా ఉంది, మరియు మూడింట ఒక వంతు కంటే ఎక్కువ ప్రాధమిక అడవి (అనగా సహజంగా స్థానిక జాతుల పునరుత్పత్తి, ఇక్కడ మానవ కార్యకలాపాల ఉండవు మరియు పర్యావరణ ప్రక్రియలు గణనీయంగా చెదిరిపోవు) ఉంది.

ప్రపంచంలోని సగానికి పైగా అడవులు కేవలం ఐదు దేశాలలో (రష్యన్ ఫెడరేషన్, బ్రెజిల్, కెనడా, యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ అమెరికా మరియు చైనా) మాత్రమే కనిపిస్తాయి మరియు మూడింట రెండు వంతుల (66 శాతం) అడవులు పది దేశాలలో కనిపిస్తాయి.

అతిపెద్ద అటవీ విస్తీర్ణం కలిగిన పది దేశాలు అటవీ నిర్మూలన, మరియు అటవీ క్షీణతలలో భయంకరమైన రేట్ల వద్ద కొనసాగిస్తున్నాయి, ఈ కొనసాగుతున్న తీరు జీవవైవిధ్య నష్టానికి గణనీయంగా దోహదం చేస్తుంది.

భూ వినియోగo, 1990 నుండి 2020 వరకు, ఇతర వినియోగాలకు బాగా మార్చడం ద్వారా సుమారుగా 420 మిలియన్ హెక్టార్ల అడవిని కోల్పోయినట్లు అంచనా వేయబడింది, అయితే గత మూడు దశాబ్దాలుగా అటవీ నిర్మూలన రేటు తగ్గింది. 2015 నుంచి 2020 మధ్య, అటవీ నిర్మూలన రేటు సంవత్సరానికి 10 మిలియన్ హెక్టార్లుగా అంచనా వేయబడింది, ఇది 1990 లలో సంవత్సరానికి 16 మిలియన్ హెక్టార్ల నుండి తగ్గింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రాధమిక అటవీ విస్తీర్ణం 1990 నుండి 80 మిలియన్ హెక్టార్లకు తగ్గింది. వ్యవసాయ విస్తరణ, అటవీ నిర్మూలన, అటవీ క్షీణత అనేవి అటవీ జీవవైవిధ్యా నష్టానికి ప్రధాన కారకాలుగా ఉన్నాయి. పెద్ద ఎత్తున వాణిజ్య వ్యవసాయం (ప్రధానంగా పశువుల పెంపకం మరియు సోయా బీన్ మరియు ఆయిల్ పామ్ సాగు) 2000 మరియు 2010 మధ్య ఉష్ణమండల అటవీ నిర్మూలనలో 40 శాతం, మరియు స్థానిక జీవనాధార వ్యవసాయం మరో 33 శాతం కల్గి ఉంది.

అటవీ జాతుల వైవిధ్యం: అటవీ మొక్కలు, జంతువులు మరియు శిలీంధ్రాలు

భూమిపై మొత్తం జాతుల సంఖ్య సుమారుగా 3 మిలియన్ల నుండి 100 మిలియన్ల వరకు ఉంటుంది. అడవులలో 80 శాతం భూసంబంధమైన మొక్కలు మరియు జంతువులను కలిగి ఉన్నాయని ఖచ్చితమైన నివేధికలు ఇచ్చాయి. గ్లోబల్ ట్రీ సెర్చ్ డేటాబేస్ రిపోర్ట్ ప్రకారం 60,082 చెట్ల జాతుల ఉన్నాయని నివేదిక ఇచ్చింది. ఇందులో అన్ని చెట్ల జాతులలో సగం (45 శాతం) కేవలం పది చెట్ల కుటుంబాలలో జాతులు మత్రెమే కలిగి ఉన్నాయి. డిసెంబర్ 2019 నాటికి, మొత్తం 20,334 చెట్ల జాతులు ఐయుసిఎన్ రెడ్ లిస్ట్ ఆఫ్పుస్తక అంతరించిపోతున్న జాతుల (ఐయుసిఎన్, 2019) సమూహం లో చేర్చబడ్డాయి, వీటిలో 8,056 చెట్లు జాతులు మాత్రం ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్రంగా అంతరించిపోతున్నాయి.

మన శాస్త్రవేత్తల అంచనా ప్రకారం సుమారు గా 3,91, 000 బెరడు జాతులకు చెందిన మొక్కలకు గాను, అందులో సుమారుగా 94 శాతం పుష్పించే మొక్కలే ఉన్నాయి. వీటిలో, 21 శాతం అంతరించిపోయే ప్రమాదం ఉంది . ఈ మొత్తం చెట్లులలో 60 శాతం కూడా ఉష్ణమండల అడవులలో ఉంటాయి.

ఇప్పటివరకు 1,44,000 జాతుల శిలీంధ్రాలు పేరు పెట్టబడ్డాయి మరియు వర్గీకరించబడ్డాయి. ఏది ఏమయినప్పటికీ, శిలీంధ్ర జాతులలో అధిక శాతం (93 శాతానికి పైగా) ఇంకా శాత్రవేత్తలచె

పేరు పెట్టటం గాని మరియు వర్గీకరించడo గాని జరగలేదు , భూమిపై మొత్తం శిలీంధ్ర జాతుల సంఖ్య 2.2 నుంచి 3.8 మిలియన్ల ఉంది. సుమారుగా 70,000 సకశేరుక జాతులు వర్గీకరించబడ్డాయి (IUCN), వీటిలో దాదాపు 5,000 ఉభయచర జాతులకు (80 శాతం), 7,500 పక్షి జాతులకు (75 శాతం) మరియు 3,700 కంటే ఎక్కువ వివిధ క్షీరదాలకు (68 శాతం) ఉన్నాయి. అలాగే సుమారు 1.3 మిలియన్ జాతుల అకశేరుకాలు జాతులు ఉన్నాయి.

అదేవిధంగా విత్తనాల వ్యాప్తి, విత్తన మాంసాహారం మరియు శాకాహారిలో ప్రత్యక్ష పాత్రల ద్వారా క్షీరదాలు, పక్షులు మరియు ఇతర జీవులు అటవీ పర్యావరణ వ్యవస్థ నిర్మాణంలో ప్రధాన పాత్రలను పోషించగలవు. అటవీ మొక్కలు, జంతువులు, మరియు శిలీంధ్రాల పరస్పర అనుసంధాన పాత్రలుగా కలిగి ఉన్నాయి, వీటితో పాటుగా నేల సూక్ష్మజీవులు, అటవీ-ఆధారిత పరాగ సంపర్కాలు (కీటకాలు, గబ్బిలాలు, పక్షులు మరియు కొన్ని క్షీరదాలు), సాప్రోక్సిలిక్ బీటిల్స్లు ( చనిపోయిన లేదా క్షీణిస్తున్న కలపపై ఆధారపడి ఉంటాయి) అడవుల జీవవైవిధ్యం మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థ పనితీరును నిర్వహించడంలో చాలా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి.

ప్రజలు, జీవవైవిధ్యం మరియు అడవులు

ఈ రోజు మానవ సమాజంలో చాలావరకు అడవులతో మరియు వాటిలో ఉన్న జీవవైవిధ్యంతో కనీసం కొంత పరస్పర చర్య ఉంది. చెట్లు, కార్బన్ డయాక్సైడ్(CO2 ), నీరు మరియు పోషకలతో కిరణజన్య సంయోగక్రియ అనే ప్రక్రియ ద్వారా ఆహార ఉత్పత్తి చేసి, ఆక్సిజన్ భూ వాతావరణంలోకి విడుదల చేస్తాయి, ఈ సంబంధాలతో ద్వారా ప్రజలందరూ ప్రయోజనం పొందుతారు. మానవుల జీవనోపాధి, ఆహార భద్రత మరియు ఆరోగ్యం పరంగా ప్రజలు అడవుల నుండి పొందే ప్రయోజనాలను చాలా ఉన్నాయి. అధిక- మరియు తక్కువ ఆదాయ దేశాలలో పాటు అన్ని వాతావరణ మండలాల్లో, అడవులలో నివసించే ప్రజల ఆహారం, పశుగ్రాసం, ఆశ్రయం, శక్తి, ఔషధం మరియు ఆదాయ ఉత్పత్తి అన్నీ కూడా జీవవైవిధ్యం మరియు అడవులు నుంచి లబ్దిపొందుతున్నాము. అలాగే, అడవుల వలన సుమారుగా 86 మిలియన్లకు పైగా హరిత ఉద్యోగాలను పొందుతున్నాము మరియు మరెన్నో జీవనోపాధికి తోడ్పతున్నాయి. ప్రపంచ వ్యాప్తం సుమారు గా 880 మిలియన్ల మంది ప్రజలు తమ సమయాన్ని కొంత భాగాన్ని ఇంధన కలపను సేకరించడానికి లేదా బొగ్గును ఉత్పత్తి చెయ్యడానికే వినియోగిస్తున్నారు. అలాగే తీవ్ర పేదరికంలో నివసిస్తున్న ప్రజలలో, 90 శాతానికి పైగా వారి జీవనోపాధిలో కొంత భాగం అడవులపై ఆధారపడి ఉన్నారు. గ్రామీణ ప్రజలు తరచూ అటవీ జీవవైవిధ్యం ఆధారపడుతుంటారు, ఉదాహరణకు సమీప అటవీ వినియోగం లేదా అమ్మకం కోసం సమీప అడవుల నుండి కలప మరియు కలప కాని ఉత్పత్తులను సేకరించడం ద్వారా లేదా అటవీ-ఉత్పత్తి పరిశ్రమలలో పాల్గొనడం ద్వారా జీవనోపాది పొందుతుంటారు. వినోదం మరియు పర్యాటకం వంటి అటవీ జీవవైవిధ్యం యొక్క వినియోగించని ఉపయోగాలు కూడా గ్రామీణ నగదు ఆర్థిక వ్యవస్థలలో పెరుగుదలలో ఒక భాగం. ప్రతి సంవత్సరం అటవీ రక్షిత ప్రాంతాలకు 8 బిలియన్ల సందర్శనలు జరుగుతాయని అంచనా వేయబడింది. ఆదివాసీ ప్రజలు తమ జీవనోపాధి కోసం అటవీ జీవవైవిధ్యంపై అధిక స్థాయిలో ఆధారపడతారు, అలాగే అడవులలో ఉండే ఆదివాసీ ప్రజలను అనుసందానం చెయ్యడం ద్వారా జాతీయ మరియు ప్రపంచ ద్రవ్య ఆర్థిక వ్యవస్థల పెరుగుదలకు ఎంతగానో ఉపయోగపడతారు. ఆదివాసీ ప్రజలచే నిర్వహించబడుతున్న అటవీ ప్రాంతాలు, జీవవైవిధ్యం యొక్క అనేక హాట్‌స్పాట్‌లు, ఈ ప్రపంచ భూ ఉపరితలంలో సుమారు 28 శాతం పర్యావరణపరంగా చెక్కుచెదరకుండా అలానే ఉన్నాయి.

అడవులు మరియు అటవీ జీవవైవిధ్య పరిరక్షణ ఉపయోగాలు

ప్రపంచంలోని అటవీ పర్యావరణ వ్యవస్థలను నిర్వహించడానికి చాలా మార్గాలు ఉన్నాయి, అవి వాటి జీవవైవిధ్యం యొక్క పరిరక్షణ మరియు స్థిరమైన వినియోగాన్ని నిర్ధారిస్తాయి. రక్షిత ప్రాంతాల సృష్టి చారిత్రాత్మకంగా జీవవైవిధ్య లక్ష్యాలను అనుసరించడానికి అటవీ పాలన ఒక సాధనం. ఈ విధానం జాతుల పరిరక్షణ మరియు అటవీ నిర్మూలన పురోగతికి అడ్డంకులను ఏర్పరచడంలో సానుకూల ఫలితాలను సాధించింది.

జీవవైవిధ్యాన్ని పరిరక్షించడానికి సహజ నిల్వలు మాత్రమే సరిపోవు, అవి సాధారణంగా చాలా చిన్నవి, జాతుల వలసలకు అడ్డంకులను సృష్టిస్తాయి మరియు వాతావరణ మార్పు వంటి కారకాలకు గురవుతాయి. అదనంగా, రక్షిత ప్రాంతాలు ప్రస్తుతం ఉన్న అటవీ జీవవైవిధ్యంలో కొంత భాగాన్ని మాత్రమే కలిగి ఉంటాయి, అలాగే రక్షిత ప్రాంతాలకు మించి, అటవీ నిర్వహణ పద్ధతుల్లో ప్రధాన స్రవంతి జీవవైవిధ్య పరిరక్షణకు చూడవలసిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 18 శాతం అటవీ ప్రాంతం లేదా 700 మిలియన్ హెక్టార్లకు పైగా జాతీయ ఉద్యానవనాలు, పరిరక్షణ ప్రాంతాలు మరియు ఆటవి నిల్వలు (IUCN వర్గీకరిచిన I-IV ప్రాంతాలు) చట్టబద్ధంగా స్థాపించబడిన రక్షిత ప్రాంతాలలోకి వస్తాయి. ఈ రక్షిత ప్రాంతాలలో అత్యధిక అటవీ వాటా దక్షిణ అమెరికాలో (31 శాతం) మరియు ఐరోపాలో అత్యల్పంగా (5 శాతం) ఉంది. ఐచి బయోడైవర్శిటీ టార్గెట్ 11 ప్రకారం 2020 నాటికి కనీసం 17 శాతం భూభాగాన్ని రక్షించాలీ, ఈ ప్రాంతాలు అటవీ పర్యావరణ వ్యవస్థల వైవిధ్యానికి ఇంకా పూర్తిగా ప్రాతినిధ్యం వహించలేదు. రక్షిత ప్రాంతాలలో 1992– నుంచి 2015 (మిలియన్ హెక్టార్లు) వరకు అటవీ విస్తీర్ణం పెరిగింది. 1992 మరియు 2015 మధ్య ప్రపంచ పర్యావరణ మండలాలచే రక్షిత అటవీ ప్రాంత పోకడలపై యుఎన్ ఎన్విరాన్మెంట్ వరల్డ్ కన్జర్వేషన్ మానిటరింగ్ సెంటర్ నిర్వహించిన ఒక అధ్యయనంలో 30 శాతం కంటే ఎక్కువ ఉష్ణమండల వర్షారణ్యాలు, ఉపఉష్ణమండల పొడి అడవులు మరియు సమశీతోష్ణ సముద్రపు అడవులు చట్టబద్ధంగా రక్షిత ప్రాంతాలలో ఉన్నాయని కనుగొన్నారు.

జీవవైవిధ్య ప్రాముఖ్యత మరియు చెక్కుచెదరకుండా ఉన్న ప్రాంతాలకు అధిక విలువలు ఉన్న ప్రాంతాలు, ఉదాహరణకు ఉత్తర అండీస్, మధ్య అమెరికా, ఆగ్నేయ బ్రెజిల్, కాంగో బేసిన్, దక్షిణ జపాన్, హిమాలయాలు, ఆగ్నేయాసియా మరియు న్యూ గినియాలోని వివిధ ప్రాంతాలకు అధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి.

సమతుల్య పరిష్కారాల వైపు

జీవవైవిధ్యం మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థలలో ప్రస్తుత ప్రతికూల పోకడలు సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యం వైపు పురోగతిని బలహీనపరుస్తాయి. మన అడవులను మరియు వాటి జీవవైవిధ్యాన్ని నిర్వహించడం, మన ఆహారాన్ని ఉత్పత్తి చేయడం, తినడం మరియు ప్రకృతితో సంభాషించే విధానంలో పరివర్తన మార్పు అవసరం. ఆర్థిక వృద్ధి లో పర్యావరణ క్షీణత, అనుబంధ ఉత్పత్తి మరియు వినియోగ విధానాల నుండి స్థిరమైన వనరుల వినియోగాన్ని మనం విడదీయడం అత్యవసరం. సమతుల్య పరిష్కారాల వైపు మనల్ని నడిపించే కొన్ని మార్గాలను అన్వేశించాలి. ఇంటిగ్రేటెడ్ ల్యాండ్‌స్కేప్ విధానంలో అడవుల పరిరక్షణ, స్థిరమైన నిర్వహణ, మరియు ఆహార భద్రత ద్వారా ప్రపంచ ప్రజల-జీవవైవిధ్య పరిరక్షణ శ్రేయస్సుకు కీలకం. పరిరక్షణ లక్ష్యాలు, స్థానిక అవసరాలు, జీవనోపాధికి మరియు శ్రేయస్సుకు తోడ్పడే వనరుల డిమాండ్ల మధ్య వాస్తవిక సమతుల్యత ఉండాలి. దీనికి సమర్థవంతమైన పాలన అవసరం, పరస్పర సంబంధం ఉన్న సమస్యల కోసం సమగ్ర విధానాలు, స్థానిక సంఘాలు, ఆదివాసుల ప్రజల అటవీ హక్కులు మరియు వారి జ్ఞానం మీద గౌరవం, మరియు జీవవైవిధ్య ఫలితాల పర్యవేక్షణ కోసం మెరుగైన సామర్థ్యం , వినూత్న ఫైనాన్సింగ్ పద్ధతులు కూడా చాలా అవసరం.

ఆహార వ్యవస్థ పరివర్తన

వ్యవసాయ విస్తరణ, అటవీ నిర్మూలన అనేవి అటవీ జీవవైవిధ్యం యొక్క నష్టాలు. అటువంటి నష్టాన్ని ఆపడానికి, మన ఆహార వ్యవస్థలను మార్చాలి. మనం ఆహారాన్ని ఉత్పత్తి చేసి తినే విధానంలో అతిపెద్ద పరివర్తన మార్పు అవసరం. ఆహారానికి డిమాండ్ అనుచితమైన వ్యవసాయ పద్ధతుల ఫలితంగా అడవులను వ్యవసాయ ఉత్పత్తికి మార్చడం మరియు అటవీ సంబంధిత జీవవైవిధ్యం కోల్పోవడం వంటి ప్రస్తుత పరిస్థితుల నుండి మనం దూరంగా ఉండాలి. వ్యవసాయ, పర్యావరణ , ఉత్పత్తి పద్ధతులపై దిగజారిన వ్యవసాయ భూముల ఉత్పాదకత పునరుద్ధరించడం, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాలు దత్తతు మరియు ఆహార నష్టం మరియు వ్యర్థాలు తగ్గించడం తక్షణమే అనుసరించవలసిన చర్యలు.

వ్యవసాయ-వ్యాపారాల అటవీ నిర్మూలన రహిత వస్తువుల మరియు అటవీ నిర్మూలన కట్టుబాట్లు చేయని కంపెనీలు అలా చేయాలి. వస్తువుల పెట్టుబడిదారులు పర్యావరణ మరియు సామాజిక బాధ్యత కలిగిన వ్యాపార నమూనాలను అవలంబించాలి. ఈ చర్యలకు, అనేక సందర్భాల్లో, ప్రస్తుత విధానాలు మరియు ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాల సవరణ అవసరం.

అటవీ పునరుద్ధరణ ద్వారా జీవవైవిధ్యాన్ని పునరుద్ధరించడం

అటవీ పునరుద్ధరణ తగిన విధంగా అమలు చేసినప్పుడు ఆవాసాలు మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థలను పునరుద్ధరించడo ద్వారా ఉద్యోగాలు, ఆదాయాన్ని సృష్టించడానికి సహాయపడుతుంది మరియు వాతావరణ మార్పులకు ప్రకృతి ఆధారిత పరిష్కారం కనుగొనటం. 61 దేశాలు కలిసి బాన్ ఛాలెంజ్ పురోగతి క్రింద 170 మిలియన్ హెక్టార్ల క్షీణించిన అటవీ భూములను పునరుద్ధరిస్తామని, అలాగే 2019 లో ఐక్యరాజ్యసమితి కూడా పర్యావరణ వ్యవస్థ పునరుద్ధరణ చర్యకు దశాబ్ద కాలం (2021–2030) లక్ష్యంగా ప్రతిజ్ఞ చేశాయి.

మార్పు కోసం కలిసి పనిచేయ్యలి

సమర్థవంతమైన పాలన, పరిపాలనా స్థాయిల మధ్య విధాన అమరిక, భూ-పదవీకాల భద్రత, స్థానిక సమాజాలు మరియు ఆదివాసీ ప్రజల హక్కులు మరియు జ్ఞానం పట్ల గౌరవం, జీవవైవిధ్య ఫలితాల పర్యవేక్షణకు మెరుగైన సామర్థ్యం మరియు వినూత్న ఫైనాన్సింగ్ పద్ధతులు పైన పేర్కొన్న పరివర్తనలకు కీలకం.

అంతిమంగా, మనం ప్రకృతితో కొత్త సంబంధాన్ని పెంపొందించుకోవాలి మరియు మనం కలిసి దాన్ని సాధించగలము.

మీ గేదెల రవి M.Sc, M.Tech (IITG), (PhD IITG)

అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్ & హెడ్ ఆఫ్ డిపార్ట్మెంట్

నేషనల్ సోషల్ సర్విస్ ప్రోగ్రామం ఆఫీసర్

మన్యప్రగతి ఛైర్మన్.